SỨC MẠNH TINH THẦN
Sức mạnh tinh thần, theo định nghĩa, là khả năng của một cá nhân trong việc hoạt động dưới áp lực để vượt qua thử thách và hướng tới mục tiêu, bất chấp nghịch cảnh.
Nhìn từ bên ngoài, sức mạnh tinh thần là một đặc tính; còn bên trong, đó là một năng lực. Một người có sức mạnh tinh thần thường sẽ mang trong mình một vài năng lực riêng biệt - và các năng lực này không hoạt động độc lập, mà phát huy cùng nhau để giúp nâng cao sức mạnh tinh thần.
Về mặt năng lực, sức mạnh tinh thần bao gồm 4 yếu tố:
Năng lực chịu đựng
Năng lực kiên cường
Năng lực phục hồi
Năng lực thích nghi
Năng lực chịu đựng có nghĩa là: “bao lâu” một điều gì đó tiêu cực xảy ra sẽ khiến bạn thay đổi hành vi của mình.
Ví dụ: khi điều xấu xảy đến với bạn, và bạn lập tức thay đổi hành vi — bạn mất bình tĩnh, la mắng, hoặc từ bỏ — thì điều đó có nghĩa là năng lực chịu đựng của bạn có thời gian ngắn. Nhưng nếu bạn vẫn giữ vững hành vi mặc định của mình, vẫn cư xử như thể bạn đang tham gia hoạt động một cách bình thường dù có thêm tin xấu thứ hai, thứ ba xảy ra — thì điều đó cho thấy bạn có mức chịu đựng lâu hơn.
Yếu tố thứ 2 của sức mạnh tinh thần là năng lực kiên cường.
Năng lực kiên cường có nghĩa là: “mức độ biến động” trong thay đổi hành vi, sau khi bạn vượt quá năng lực chịu đựng của mình. Ở đây, chúng ta chỉ xét đến biến động theo chiều hướng xấu và không đề cập đến chiều ngược lại. Sẽ có những trường hợp khi điều xấu khiến ta hành xử bằng hướng tích cực và lạc quan.
Ví dụ: nếu điều xấu diễn ra và bạn đã vượt quá mức chịu đựng, buộc phải thay đổi hành vi — bạn mất bình tĩnh, nhưng ở mức độ rất tiêu cực — thì điều đó cho thấy bạn đang trải qua một biến động xấu lớn trong hành vi của mình. Nhưng nếu bạn cũng mất bình tĩnh, nhưng chỉ ở mức độ chỉ trích, rồi sau đó nhận ra mình đã mất kiểm soát; bạn bắt đầu hít thở, sắp xếp lại suy nghĩ, và tìm ra hướng giải quyết tiếp theo, thì khả năng kiên cường của bạn chỉ bị biến động nhất thời.
Yếu tố thứ ba của sức mạnh tinh thần đó là năng lực phục hồi.
Năng lực phục hồi có nghĩa là: sau khi bạn đã mất kiểm soát vì điều xấu xảy ra, bao lâu bạn sẽ trở lại với hành vi mặc định của chính mình? Một tiếng? Một ngày? Mười ngày? Hay một năm?
Nếu bạn trở lại hành vi mặc định của mình sau 1 tiếng, và vẫn giữ nguyên ở mức độ đó, thì khả năng phục hồi của bạn là rất cao. Còn nếu bạn cần đến 1 năm để trở lại hành vi mặc định trước đó, thì tất nhiên, khả năng phục hồi của bạn kém hơn so với người chỉ cần 5 phút.
Trong cuộc sống, ai trong chúng ta cũng sẽ gặp điều xấu xảy ra — khiến ta mất kiểm soát. Và mỗi người đều cần có một khoảng thời gian và không gian riêng để phục hồi lại tâm trí.
Yếu tố cuối cùng của sức mạnh tinh thần đó là năng lực thích nghi.
Năng lực thích nghi có nghĩa là: Sau khi điều xấu đã xảy ra, sau khi bạn đã mất kiểm soát, và sau khi bạn phục hồi, thì “mức hành vi mặc định mới” của bạn sẽ nằm ở đâu.
Nếu điều xấu xảy ra với bạn và bạn trở lại mức bình thường, thì tức là bạn không có gì thay đổi.
Nhưng nếu hành vi mới của bạn ở mức thấp hơn, thì chắc chắn điều xấu đó đã khiến bạn bị tổn thương rất nặng.
Ngược lại, nếu hành vi của bạn ở mức cao hơn mức bình thường, thì điều đó có nghĩa là bạn đã học được bài học và trở thành một người tốt hơn trước đó.
Để rèn luyện sức mạnh tinh thần, chúng ta cần nhận biết các năng lực góp phần tạo nên nó — và từ năng lực, chúng ta sẽ phát hiện ra các kỹ năng và hành động cụ thể:
lắng nghe và không chỉ trích (chịu đựng),
hít thở hoặc đi bộ (chịu đựng),
suy nghĩ lạc quan, tích cực (kiên cường),
tìm người để chia sẻ, tìm cố vấn hoặc chuyên gia (phục hồi),
và thay đổi hành vi một cách tích cực hơn (thích nghi).
Từ các kỹ năng này, chúng ta có thể rèn luyện và đo lường để thấy rõ sự cải thiện tích cực.